Zakończenie pracy, zwane również podsumowaniem, jest kluczową częścią każdego tekstu naukowego, w tym pracy magisterskiej. Jest to moment, w którym autor dokonuje syntezy przeprowadzonych badań, analizuje osiągnięte wyniki oraz prezentuje wnioski wynikające z całej pracy. Zakończenie ma na celu podsumowanie głównych punktów omówionych w pracy, ocenę osiągnięcia założonych celów badawczych oraz refleksję nad znaczeniem uzyskanych rezultatów w kontekście szerszego obszaru wiedzy. Jest to także miejsce, gdzie autor może wskazać na ewentualne ograniczenia przeprowadzonych badań oraz zasugerować kierunki dalszych poszukiwań naukowych.
Zakończenie pracy powinno być zwięzłe, ale jednocześnie wyczerpujące. Autor powinien w nim odwołać się do problemu badawczego, który został zdefiniowany na początku pracy, i ocenić, na ile udało się ten problem rozwiązać. Ważne jest, aby w zakończeniu nie wprowadzać nowych informacji ani argumentów, które nie zostały wcześniej omówione w pracy. Zamiast tego, należy skupić się na syntezie i ocenie tego, co już zostało przedstawione. Kluczowe jest również powiązanie wniosków z celami badawczymi oraz hipotezami, które były stawiane na początku pracy. Autor powinien jasno wskazać, czy i w jakim stopniu postawione cele zostały osiągnięte.
W zakończeniu można również podkreślić oryginalność i wartość naukową przeprowadzonych badań. Autor powinien zastanowić się, jakie nowe informacje lub perspektywy wnosi jego praca do istniejącej literatury przedmiotu. Jest to moment, w którym można wskazać, w jaki sposób wyniki badań mogą przyczynić się do rozwoju wiedzy w danej dziedzinie, a także jakie mają praktyczne zastosowanie. Oceniając wyniki, warto również rozważyć ich implikacje w szerszym kontekście teoretycznym i praktycznym.
Zakończenie jest także miejscem, gdzie można wskazać na ograniczenia przeprowadzonych badań. Każde badanie ma swoje ograniczenia, wynikające z zastosowanych metod, dostępności danych, próby badawczej czy innych czynników. Otwarte przyznanie się do tych ograniczeń jest istotne, ponieważ pokazuje, że autor jest świadomy ich wpływu na wyniki i wnioski pracy. Ograniczenia te mogą również stanowić punkt wyjścia do dalszych badań, co warto zaznaczyć w zakończeniu.
Podsumowanie pracy często kończy się sugestiami dotyczącymi przyszłych badań. Autor może wskazać na obszary, które wymagają dalszej eksploracji, na pytania, które pozostały bez odpowiedzi, lub na nowe kierunki, które warto podjąć w kolejnych badaniach. Tego typu wskazania mogą być cennym wkładem w rozwój danej dziedziny, a także mogą inspirować innych badaczy do kontynuowania podjętego tematu.
Warto także zadbać o to, aby zakończenie pracy było napisane w sposób jasny i zrozumiały. Powinno być logicznie powiązane z wcześniejszymi częściami pracy, a jego struktura powinna odzwierciedlać główne wątki, które były omawiane w tekście. Zakończenie powinno pozostawić czytelnika z jasnym i spójnym obrazem osiągnięć pracy oraz zrozumieniem, dlaczego przeprowadzone badania są istotne.
Zakończenie pracy magisterskiej pełni rolę syntezy i oceny całego procesu badawczego. Jest to część, w której autor dokonuje podsumowania osiągniętych wyników, ocenia realizację celów badawczych, wskazuje na wartość naukową i praktyczną pracy oraz sugeruje kierunki dalszych badań. Dobrze napisane zakończenie nie tylko podkreśla osiągnięcia pracy, ale również ukazuje jej znaczenie w kontekście szerszych badań naukowych, pozostawiając czytelnika z poczuciem pełnej, logicznie uargumentowanej analizy problemu badawczego.
a. udowodnił hipotezę wiodącą pracy (odpowiedział pozytywnie na postawione pytania badawcze), b. dokonuje analizy krytycznej zastosowanych metod badawczych,
c. podsumowuje otrzymane wyniki pracy,
d. wskazuje no praktyczne możliwości zastosowania przedłożonych rozwiązań,
e. ogólnie szacuje korzyści społeczno-ekonomiczne, zasygnalizowane w punkcie d,
f. wskazuje na obszary, jakie mogą być podjęte w ramach danego tematu w przyszłość przez innych dyplomatów.