Zasady stosowania skrótów przy pisaniu pracy

Skróty ogólnie przyjęte i nie budzące wątpliwości (omówione niżej) mogą być stosowane w każdym tekście.

1) Skróty nie przyjęte ogólnie lub mogące budzić wątpliwości oraz skróty specjalne, wprowadzone do danego tekstu przez autora, stosuje się jedynie po ich wyjaśnieniu w wykazie skrótów; w szczególnych przypadkach można skrót objaśnić w tekście, podając go gdy występuje po raz pierwszy w nawiasach, bezpośrednio po zastosowaniu danego wyrażenia w pełnym brzmieniu.

1)  Stosowanie skrótów w danym tekście powinno być konsekwentne, tzn. w podobnych przypadkach można albo wszędzie wprowadzać skróty, albo nie wprowadzać ich nigdzie. Nie należy na przykład pisać raz „w 1991 r.", a drugi raz „w 1991 roku"; albo raz „itp.", a drugi raz „i tym podobne".

2)   Zdanie nie powinno zaczynać się skrótem. Skrót rozpoczynający zdanie należy albo przesunąć, zmieniając szyk wyrazów, albo rozwinąć, nawet jeśli w obrębie danego tekstu jest on wszędzie stosowany („Np. początek zdania" zmienia się na: „Na przykład początek zdania").

3)     Dwóch skrótów obok siebie nie należy umieszczać.

4)  Przyjętymi skrótami zwrotów są: por. (porównaj), pt. (pod tytułem), tzn. (to znaczy), tzw. (tak zwany), np. (na przykład), tj. (to jest), jw. (jak wyżej), jn. (jak niżej), itd. (i tak dalej), itp. (i tym podobne), i in. (i inne), i nast. (i następne), m.in. (między innymi), ok. (około), zob. (zobacz), bm. (bieżącego miesiąca), br. (bieżącego roku), ub. m. (ubiegłego miesiąca), ub. r. (ubiegłego roku).

5)  Poza powyższymi skrótami w przypisach i w wyrażeniach ujętych w nawiasy można stosować skróty: wg (według), lecz nie w/g, tłum. (tłumaczenie), przyp. (przypis), przyp. red. pol. (przypis redakcji polskiej), przyp. aut. (przypis autora), przyp. tłum. (przypis tłumacza).

6)  Do skrótów przyjętych w opisach bibliograficznych należą: nlb (nieliczbowane), b.m. i r. (bez miejsca i roku), loc. cit (loco citato), op.cit. (operę citato).

7)  Nie stosuje się natomiast skrótów wyrażeń: p. (patrz), ob. (obacz), pn. (pod nazwą), tp. (tym podobne), a mian, (a mianowicie), cz. (czyli), 1. (lub), ww. ani w/w (wyżej wymieniony), ca (circa), b.(bardzo).

8)          Skrótami stosowanymi przy nazwiskach są np: ob. (obywatel), prof. (profesor), dr (doktor) mgr (magister), inż. -(inżynier), insp. (inspektor), dyr. (dyrektor), red. (redaktor), gen. (generał), płk (pułkownik), mjr (major), por. (porucznik), ppor. (podporucznik). Kropkę po tych skrótach umieszcza się tylko w razie odrzucenia końca skracanego wyrazu (np. prof.), natomiast nie daje się jej, gdy końcowa litera zostaje (np. dr).

9)       Skrótów wymienionych w p.10 nie należy podwajać, np. ob. ob. (obywatele), prof. prof. (profesorowie); należy też unikać ich odmiany, np. stosowania form dra (doktora), z drem (z doktorem).

10)             Przy liczbach oznaczonych cytrami arabskimi lub rzymskimi dopuszczalne są skróty: nr (numer), t. (tom), cz. (część), z. (zeszyt), rozdz. (rozdział), ust. (ustęp), p. (punkt), s. (stronica), fig. (figura), ryc. (rycina), rys. (rysunek), tabl. (tablica), tab. (tabela), w. (wiek), r. (rok), n.e. (naszej ery), p.n.e. (przed naszą erą).

11)   W wyrażeniach, w których użyte są skróty wymienione w p. 12, należy liczby umieszczać po skrócie (np.: rys. 5, a nie 5 rys.). Wyjątek stanowi oznaczenie roku lub wieku, które może poprzedzać liczbę lub występować po niej.

12)   Jednostki miar i wag występujące po liczbach oznacza się skrótami: mm (milimetr), cm (centymetr), dcm (decymetr), m (metr), km (kilometr), ha (hektar), a (ar), I (litr), kg (kilogram), dag (dekagram), g (gram) itd.

13)   Jednostki miar powierzchni i objętości oznaczamy przez stosowanie indeksu górnego, a nie za pomocą skrótów: kw. (kwadratowy) lub sześć, (sześcienny). Pisze się zatem: 1 km² , a nie 1 km kw.; 2 m³ , a nie: 2 m sześć. itd.

14)   Nazwy jednostek pieniężnych można skracać: zł (złoty), gr (grosz), rub. (rubel), dol. (dolar), f. st. (funt szterling), fr. (frank), mk. (marka) itd.

15)   Przyjętymi skrótami liczebników rozwiniętych słownie są: tys. (tysiąc), mln (milion), mld (miliard).

16)   Skróty wymienione w p. 14 - 17 można stosować jedynie po liczbach napisanych cyframi. Przy słownym podawaniu liczebników skróty te należy rozwijać (np. dwa miliony, trzy grosze, pięć metrów kwadratowych).

17)   Skrótami oznaczeń geograficznych są: pd (południowy, południe), pn. (północny, północ), wsch. (wschodni, wschód), zach. (zachodni, zach.).

18)   Nazwy ogólnie znanych instytucji można podawać, stosując skróty literowe, jak np. PKO (Powszechna Kasa Oszczędności), PWE (Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne). W skrótach literowych nazw instytucji nie umieszcza się kropek.

19)   Znak % może być użyty tylko po liczbie napisanej cyframi, znak par. tylko przed liczbą napisaną cyframi. Można podwajać znak par. przy cytowaniu kilku paragrafów (np. §§ 5-7, §§ 1, 3, 6).

20)   Nie należy tworzyć skrótów przez podawanie pierwszych i ostatnich liter skracanych wyrazów, jak np. s-ka (spółka) f-ma (firma), sp-nia (spółdzielnia), z-ca (zastępca), ani skrótów takich jak: v-prezes (wiceprezes), v-dyrektor (wicedyrektor) itp.

21)   W obcojęzycznych pracach oraz w obcojęzycznych cytatach i streszczeniach należy stosować skróty (i sposób interpunkcji) właściwe dla danego języka.