Rozmiary pracy dyplomowej

Z metodologicznego punktu widzenia, wielkość jej metodologicznych elementów strukturalnych - które tylko w marginalnym stopniu nakładają się na układ edytorski - kształtować powinna się w następujących ramach (tabela 2) sumarycznie odpowiadających wielkości edytorskiej.

Odstęp między wierszami - 1,5 wiersza. Należy zachować interlinię przed tytułami.

Tabela 2 Postulowane rozmiary pracy dyplomowej według kryterium metodologicznego

L.P.	CZĘŚĆ SKŁADOWA	PRACA LICENCJACKA (ilość stron)	PRACA MAGISTERSKA /PODYPLOMOWA/ (ilość stron)
1.	Strona tytułowa	1	1
2.	Spis treści	1	1
3.	Prezentacja metodologii problemu	7-9	9-11
4.	Identyfikacja teorii problemu	5-7	9-11
5.	Rozwiązanie problemu (analiza, wyjaśnienie, weryfikacja hipotez)	12- 14	14-22
6	Wyniki dociekań i ich oceny, propozycje, postulaty, prognozy	12- 14	14-20
7	Bibliografia	1 -2	1 -2
8	Wykaz schematów, tabel i wykresów	1 -2	1 -2
9	Załączniki
	RAZEM	50 - 60	60-70

Rozmiary pracy dyplomowej zależą przede wszystkim od regulaminu konkretnej uczelni oraz wydziału, ponieważ to one określają minimalną i maksymalną liczbę stron, strukturę oraz wymagania formalne. W przypadku studiów prawniczych najczęściej przyjmuje się zakresy, które mają zapewnić odpowiednią głębokość opracowania tematu, ale jednocześnie nie prowadzą do nadmiernego rozbudowania tekstu, co mogłoby utrudnić jego ocenę oraz zakłócić proporcje między częścią teoretyczną i analityczną. Najbardziej standardowe wymagania oscylują zazwyczaj wokół określonej liczby znaków lub stron, przy czym większość regulaminów uczelni określa rozmiar pracy w stronach znormalizowanego maszynopisu, czyli takiego, który wykorzystuje standardowe parametry edytorskie.

Prace licencjackie w wielu instytucjach akademickich mają od trzydziestu do pięćdziesięciu stron tekstu zasadniczego, nie licząc załączników, bibliografii czy spisów tabel. W przypadku kierunków prawniczych ten rozmiar rzadko bywa mniejszy, ponieważ analiza literatury i orzecznictwa wymaga rozbudowanych opisów, a także szczegółowego przedstawienia argumentów, które muszą być udokumentowane przypisami. Czasami uczelnie dopuszczają prace o objętości nieco mniejszej, ale ich akceptacja zależy zwykle od promotora, który ocenia, czy temat został przedstawiony w sposób dostatecznie wyczerpujący. W skrajnych przypadkach praca licencjacka może przekraczać pięćdziesiąt stron, choć nie jest to normą i często świadczy o nadmiernym rozbudowaniu części teoretycznej lub niewłaściwym zarządzaniu materiałem.

Prace magisterskie wymagają zazwyczaj od sześćdziesięciu do stu dwudziestu stron, przy czym dolna granica częściej jest bardziej restrykcyjna niż górna. Wynika to z charakteru pracy magisterskiej jako opracowania naukowego, które powinno wykazywać samodzielność autora, zdolność krytycznej analizy oraz umiejętność interpretacji materiałów źródłowych. W prawie rozmiar ten bywa uzasadniony również obszernością samego materiału, ponieważ wiele tematów wymaga wieloetapowego omawiania struktur normatywnych, zestawiania stanowisk doktryny, analizy orzecznictwa oraz przedstawienia własnych wniosków. Nierzadko część teoretyczna – obejmująca objaśnienie stanu badań i podstawowych pojęć – przekracza połowę objętości pracy, podczas gdy część praktyczna lub analityczna wymaga kolejnych kilkudziesięciu stron tekstu.

Regulaminy wielu uczelni określają również parametry techniczne, które mają istotny wpływ na ostateczną objętość pracy. Najczęściej stosuje się czcionkę Times New Roman o wielkości 12 punktów, interlinię 1,5 oraz marginesy wynoszące 2,5 cm lub więcej. Dodatkowo przypisy dolne zwykle pisane są czcionką o wielkości 10 punktów z pojedynczą interlinią. Tego rodzaju standaryzacja pozwala na ujednolicenie wyglądu prac, a zarazem zapobiega próbom sztucznego „nabijania” liczby stron poprzez stosowanie nietypowych formatowań. Niektóre jednostki akademickie wymagają także określonej liczby znaków ze spacjami, co eliminuje problem różnic wynikających z układów stron, tabel lub wykresów.

Warto zaznaczyć, że w pracach prawniczych liczy się przede wszystkim jakość analizy, a nie sam rozmiar tekstu. Przekroczenie maksymalnej liczby stron nie jest zazwyczaj karane formalnie, chyba że regulamin uczelni wyraźnie tego zabrania, jednak może świadczyć o nieumiejętności syntetyzowania treści oraz selekcji materiału. Z drugiej strony praca zbyt krótka nierzadko budzi wątpliwości promotora, ponieważ może sugerować pobieżne potraktowanie tematu, brak pogłębionej analizy lub niewystarczającą liczbę źródeł. W środowisku akademickim panuje przekonanie, że rozmiar pracy powinien wynikać z realnych potrzeb tematycznych, a nie odwrotnie – temat nie powinien być sztucznie rozciągany ani ograniczany.

W przypadku prac doktorskich objętość jest jeszcze większa i wynosi od stu pięćdziesięciu do trzystu stron, choć w prawie niekiedy przekracza nawet ten zakres, zwłaszcza gdy temat wymaga analizy komparatystycznej lub obejmuje obszerny materiał empiryczny. Jednak i w tej sytuacji głównym kryterium oceny pozostaje merytoryczna wartość rozważań oraz wkład autora w rozwój doktryny, a nie liczba stron.

Rozmiary prac dyplomowych są ściśle związane z poziomem studiów, regulaminem jednostki naukowej oraz specyfiką tematu. Niezmiennie jednak obowiązuje zasada, że tekst musi być spójny, logicznie uporządkowany i odpowiednio udokumentowany. Jeśli chcesz, mogę przygotować szczegółowy wzorzec struktury pracy magisterskiej z prawa albo pomóc dopasować objętość do konkretnego tematu.

Op. cit.

Op. cit. to skrót pochodzący z łacińskiego wyrażenia opus citatum lub opere citato, którego znaczenie można oddać jako „dzieło cytowane”. Stosuje się go w przypisach, aby ponownie odwołać się do źródła przywołanego wcześniej, bez konieczności powtarzania pełnych danych bibliograficznych. W praktyce akademickiej i prawniczej jest to sposób na skrócenie przypisów oraz utrzymanie ich przejrzystości, zwłaszcza w tekstach, gdzie dane źródło występuje wielokrotnie.

Op. cit. używa się wyłącznie wtedy, gdy w przypisach wcześniejszych podano pełny opis bibliograficzny tego konkretnego dzieła. Oznacza to, że czytelnik powinien mieć możliwość bezproblemowego odnalezienia pierwotnego przypisu z pełnymi danymi autora, tytułu, wydawnictwa i roku. Jeżeli między pierwotnym a późniejszym odwołaniem pojawiają się inne źródła tego samego autora, konieczne staje się zachowanie ostrożności, ponieważ skrót mógłby wprowadzić w błąd. W takim przypadku stosuje się raczej skrócony tytuł utworu, a nie op. cit.

Poprawne użycie op. cit. wygląda najczęściej następująco: w pierwszym przypisie: Jan Kowalski, Prawo administracyjne w praktyce, Warszawa 2022, s. 45; w przypisie kolejnym dotyczącym tego samego dzieła: J. Kowalski, op. cit., s. 78. Zwraca uwagę fakt, że w polskiej praktyce często dodaje się inicjał autora, aby uniknąć niejednoznaczności, szczególnie jeśli w tekście występuje wielu autorów o tym samym nazwisku.

Op. cit. nie stosuje się do dokumentów elektronicznych, zwłaszcza takich jak strony internetowe, raporty online czy materiały bez stabilnego układu stron. Wynika to z faktu, że trudno wskazać numer strony lub ustabilizowane miejsce w dokumencie, a czytelnik może mieć trudności z ponownym odnalezieniem źródła. Do takich materiałów wykorzystywane są najczęściej skróty typu: tamże, tenże, taż, lub po prostu ponowne pełne cytowanie, ewentualnie skrócony tytuł.

W nowoczesnych normach cytowania, takich jak APA, Chicago lub OSCOLA, skrót op. cit. jest coraz rzadziej stosowany. Współczesne standardy preferują powracanie do skróconych tytułów lub stosowanie przypisów autor–data. W prawie natomiast nadal można go spotkać w klasycznych systemach przypisowych, szczególnie tam, gdzie tekst bazuje na tradycyjnych zasadach edytorskich.

W wypadku, kiedy cytujemy to samo źródło wspomniane kilka przypisów wcześniej używamy skrótu op. cit. (opus citatum) = dz. cyt. (dzieło cytowane):

Przykład:

3 Baley, S.: op. cit., s. 12.

Jeżeli przytacza się kilka opracowań tego samego autora, przy kolejnym cytowaniu można skróci tytuł do jednego-dwóch słów, bez potrzeby ponownego podawania pozostałych informacji:

Przykład:

4 Baley, S.: Psychologia wychowawcza w zarysie. wyd. III. Warszawa 1960. s. 252-253.

5 Efektywność a osobowość. pod red. K. Obuchowskiego i W.J. Paluchowskiego. Ossolineum. Wrocław 1982.

6 Baley, S.: Psychologia wychowawcza … . s. 258.

Można stosować odesłanie do literatury bez opuszczania tekstu głównego, podając (w nawiasie) nazwisko autora, rok wydania pracy i ewentualnie numer strony [jeżeli dwa dokumenty lub więcej, mają tego samego autora i rok, rozróżnia się je za pomocą małych liter (a, b, c itp.) podanych w nawiasach okrągłych po roku (np.: Pasteur 1848a)].

Przykład:

Tekst i powołania:The notion of an invisible colleges has been explored in the sciences (Crane, 1972). Its absence among historians is noted by Stieg (1981, p.556). It may be, as Burchard (1965, p.219) points out ...