Op. cit. to skrót pochodzący z łacińskiego wyrażenia opus citatum lub opere citato, którego znaczenie można oddać jako „dzieło cytowane”. Stosuje się go w przypisach, aby ponownie odwołać się do źródła przywołanego wcześniej, bez konieczności powtarzania pełnych danych bibliograficznych. W praktyce akademickiej i prawniczej jest to sposób na skrócenie przypisów oraz utrzymanie ich przejrzystości, zwłaszcza w tekstach, gdzie dane źródło występuje wielokrotnie.
Op. cit. używa się wyłącznie wtedy, gdy w przypisach wcześniejszych podano pełny opis bibliograficzny tego konkretnego dzieła. Oznacza to, że czytelnik powinien mieć możliwość bezproblemowego odnalezienia pierwotnego przypisu z pełnymi danymi autora, tytułu, wydawnictwa i roku. Jeżeli między pierwotnym a późniejszym odwołaniem pojawiają się inne źródła tego samego autora, konieczne staje się zachowanie ostrożności, ponieważ skrót mógłby wprowadzić w błąd. W takim przypadku stosuje się raczej skrócony tytuł utworu, a nie op. cit.Poprawne użycie op. cit. wygląda najczęściej następująco: w pierwszym przypisie: Jan Kowalski, Prawo administracyjne w praktyce, Warszawa 2022, s. 45; w przypisie kolejnym dotyczącym tego samego dzieła: J. Kowalski, op. cit., s. 78. Zwraca uwagę fakt, że w polskiej praktyce często dodaje się inicjał autora, aby uniknąć niejednoznaczności, szczególnie jeśli w tekście występuje wielu autorów o tym samym nazwisku.
Op. cit. nie stosuje się do dokumentów elektronicznych, zwłaszcza takich jak strony internetowe, raporty online czy materiały bez stabilnego układu stron. Wynika to z faktu, że trudno wskazać numer strony lub ustabilizowane miejsce w dokumencie, a czytelnik może mieć trudności z ponownym odnalezieniem źródła. Do takich materiałów wykorzystywane są najczęściej skróty typu: tamże, tenże, taż, lub po prostu ponowne pełne cytowanie, ewentualnie skrócony tytuł.W nowoczesnych normach cytowania, takich jak APA, Chicago lub OSCOLA, skrót op. cit. jest coraz rzadziej stosowany. Współczesne standardy preferują powracanie do skróconych tytułów lub stosowanie przypisów autor–data. W prawie natomiast nadal można go spotkać w klasycznych systemach przypisowych, szczególnie tam, gdzie tekst bazuje na tradycyjnych zasadach edytorskich.
W wypadku, kiedy cytujemy to samo źródło wspomniane kilka przypisów wcześniej używamy skrótu op. cit. (opus citatum) = dz. cyt. (dzieło cytowane):
Przykład:
3 Baley, S.: op. cit., s. 12.
Jeżeli przytacza się kilka opracowań tego samego autora, przy kolejnym cytowaniu można skróci tytuł do jednego-dwóch słów, bez potrzeby ponownego podawania pozostałych informacji:Przykład:
4 Baley, S.: Psychologia wychowawcza w zarysie. wyd. III. Warszawa 1960. s. 252-253.
5 Efektywność a osobowość. pod red. K. Obuchowskiego i W.J. Paluchowskiego. Ossolineum. Wrocław 1982.6 Baley, S.: Psychologia wychowawcza … . s. 258.
Można stosować odesłanie do literatury bez opuszczania tekstu głównego, podając (w nawiasie) nazwisko autora, rok wydania pracy i ewentualnie numer strony [jeżeli dwa dokumenty lub więcej, mają tego samego autora i rok, rozróżnia się je za pomocą małych liter (a, b, c itp.) podanych w nawiasach okrągłych po roku (np.: Pasteur 1848a)].
Przykład:
Tekst i powołania:The notion of an invisible colleges has been explored in the sciences (Crane, 1972). Its absence among historians is noted by Stieg (1981, p.556). It may be, as Burchard (1965, p.219) points out ...
